Ιός της Γρίπης

Ορισμός-Επιδημιολογία: Η γρίπη είναι μία ιογενής λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος που οφείλεται στον ιό Influenza (Ινφλουέντζα) τύπου Α, Β ή C. Η γρίπη, είναι εξαιρετικά μεταδοτική νόσος με σημαντική επίδραση στην ανθρώπινη υγεία. Άτομα υψηλού κινδύνου είναι οι ηλικιωμένοι, άτομα με ιστορικό καρδιολογικών και πνευμονικών παθήσεων καθώς και οι ανοσοκατεσταλμένοι, γι’αυτό και η προφύλαξη με εμβόλιο είναι σημαντική σε αυτούς του πληθυσμούς.

Εμφανίζεται κάθε χρόνο, τόσο στο Βόρειο όσο και στο Νότιο ημισφαίριο κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών και η συχνότητα εμφάνισής της είναι περίπου 10% στους ενήλικες και 30-40% στα παιδιά. Λόγω της ταχείας μετάδοσής της, η γρίπη εξαπλώνεται υπό μορφή κύματος στον πληθυσμό και η διάρκεια της παρουσίας της είναι 6-8 εβδομάδες έτσι ώστε κάθε χρόνο να μιλάμε για τις ετήσιες, εποχικές εξάρσεις της γρίπης. 

Τρόποι μετάδοσης: Ο ιός βρίσκεται, συνήθως, στα σωματίδια που εκκρίνονται από την αναπνευστική οδό των μολυσμένων ανθρώπων. Επομένως, ο ιός μεταδίδεται κυρίως  μέσω του βήχα και του φτερνίσματος. 

Κλινική εικόνα: Τα συμπτώματα της γρίπης  είναι η αιφνίδια εμφάνιση υψηλού πυρετού που συνοδεύεται από ρίγη, ισχυρό πονοκέφαλο, ρινική καταρροή/απόφραξη, έντονο βήχα, μυαλγίες/αρθραλγίες, κόπωση/ατονία και μερικές φορές γαστρεντερικά συμπτώματα. Παρά το γεγονός ότι τα οξείας φάσης συμπτώματα όπως ο πυρετός και τα αναπνευστικά υποχωρούν μετά από 3-5 ημέρες, ο έντονος βήχας και η εξάντληση του ασθενούς μπορεί να διαρκέσει πολύ περισσότερο (10 ή και περισσότερες ημέρες). 

Η γρίπη είναι πιθανό να οδηγήσει σε δευτερογενείς επιπλοκές, δηλαδή μικροβιακές λοιμώξεις, κυρίως από το αναπνευστικό, όπως παραρινοκολπίτιδα βρογχίτιδα ή πνευμονία ιδιαίτερα σε ήδη επιβαρημένους ασθενείς (ηλικιωμένοι, ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα) ή μέση ωτίτιδα στα παιδιά.

Διάγνωση: Η διαγνωστική μέθοδος εκλογής είναι η άμεση μοριακή ανίχνευση των ιών της γρίπης με μέθοδο PCR από ρινοφαρυγγικό δείγμα. 

Εμβόλιο: Υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη από τον ιό γρίπη, το οποίο πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, και συστήνεται κυρίως στους ευαίσθητους πληθυσμούς. 

Επιδημίες γρίπης: Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα καταγράφηκαν εκρηκτικές εξάρσεις γρίπης που προσέβαλλαν εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο έτσι ώστε να μιλάμε για πανδημίες γρίπης, με πιο γνωστή την Ισπανική γρίπη (1918-19) που οδήγησε σε 30.000.000 θανάτους.

Πανδημία μπορεί να εμφανιστεί με την παρουσία ενός τελείως νέου στελέχους γρίπης, όπου ο εμβολιασμός είναι ανεπαρκής. Τα τελευταία  χρόνια, η λεγόμενη «γρίπη των πουλερικών» στη Ν.Α. Ασία οφειλόταν σε καινούργιο στέλεχος (προς το παρόν όμως μη-μεταδοτικό από άνθρωπο σε άνθρωπο) και στοίχισε τη ζωή πολλών δεκάδων ανθρώπων που ήρθαν σε επαφή με τα μολυσμένα κοτόπουλα. Επίσης, το 2009 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) κήρυξε πανδημία για τη νέα γρίπη Α(H1N1). Ο νέος ιός της γρίπης Α(H1N1) που απομονώθηκε για πρώτη φορά το 2009 είναι ένας υπότυπος του ιού της γρίπης που επηρεάζει και τους ανθρώπους. Περιέχει γονίδια από ιό της γρίπης των χοίρων, των πτηνών και των ανθρώπων  σε ένα συνδυασμό που δεν είχε εμφανιστεί ποτέ έως τώρα. Μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και η νόσος έχει περιγραφεί ως πολύ σοβαρή σε κάποιες περιπτώσεις.

Ο Π.Ο.Υ., ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος, κινητοποιεί δια συστάσεών του τα κράτη για ανάληψη ειδικής μέριμνας που θα αφορά στην προστασία του πληθυσμού στο ενδεχόμενο πανδημίας.